Félice 3 jaar

 1 september 2020

Félice 3 jaar 1 september 2017 zal voor altijd de mooiste dag uit mijn leven zijn. De dag dat mijn allergrootste droom in vervulling ging: ik werd moeder. Moeder van de allermooiste, sterkste, dapperste, liefste dochter die mijn leven voorgoed veranderde. 

1 september zal altijd een dubbele lading hebben. Dankbaar voor al het moois dat Félice ons gebracht heeft maar daarnaast ook het gemis, de leegte, het verdriet en de onwerkelijkheid die haar afwezigheid met zich meebrengt. 

Tegelijkertijd is 1 september ook maar gewoon een dag. Een dag die niet anders is dan alle andere dagen. Haar missen doen we iedere dag evenveel. We zien 1 september dan ook vooral als een fijne dag om extra met haar bezig te zijn en een klein feestje te vieren om bij haar korte leventje stil te staan. 

3 jaar met & zonder 

Voor de derde keer blik ik terug op een jaar zonder Félice. Ik sta stil bij de wijze lessen die zij mij nog steeds leert, de fases van rouw die de revue zijn gepasseerd en ben ik dankbaar voor alles wat er wel is en maak ik de balans van 'geluk' op. 

Drie jaar zijn er voorbij. Drie jaar zonder en drie jaar met Félice. Ik mis haar vreselijk. Als ik mijn ogen dicht doe, ruik ik haar weer en voel ik haar warme, zachte lichaampje vol donshaartjes tegen mij aan. Door de komst van onze Boet op 7 augustus 2020, zie ik weer hoe snel een kindje onderdeel van je dag is en hoe snel je van een kleintje houdt. 

Als ik Iselle & Boet zie, moet ik mijn gedachten niet te ver laten afdwalen als het gaat om de angst hen te verliezen. Een gekmakende gedachte. Ik snap soms zelf niet dat ik zo positief in het leven sta terwijl ik Félice niet meer in mijn leven heb. 

Vorig jaar vond ik de periode rond 1 september erg zwaar. Ik had net de eerste verjaardag van Iselle gevierd en vond het verdrietig, pijnlijk en confronterend dat zelfs één feestje ons niet gegund was met Félice. Het contrast tussen het vieren van het leven en het missen van leven voelde enorm groot. Inmiddels weet ik heel goed dat rouw bestaat uit ups en downs en dus ging ook deze lastige fase over. 

Die up kwam gelukkig heel snel dankzij een verrassing van lieve vriendinnen op 8 september 2019, de sterfdag van Félice. Vrienden en familie stonden mij op te wachten bij haar grafje met bubbels en taartjes en namen mij daarna mee voor een heerlijke lunch op een fijne plek. Het was een prachtig begin van een nieuw jaar zonder Félice. 

Geluk 

Ik kijk terug op een mooi jaar met als hoogtepunt de komst van Boet. Ik heb in verhouding met voorgaande jaren weinig hele slechte momenten gekend als het om het rouwen om Félice gaat. Tegelijkertijd weet ik dat dat morgen weer anders kan zijn en dat rouw iedere dag weer als ongevraagde gast kan binnenwandelen in hart en hoofd. 

Het lukt me iedere dag beter in het nu te leven en niet teveel stil te staan bij wat er nog kan komen. Zo maak ik me niet op voorhand al druk over een slecht moment. Wel heb ik geprobeerd mijn emoties rondom 1 september te verplaatsen naar juli. Met een jarige Iselle op 21 augustus en een uitgerekende datum op 28 augustus leek het mij qua emoties wat veel en dus waagde ik een poging mijn 'Félice-emoties' te plannen. Zo zou ik met vreugde van de komst van een broertje en verjaardag van haar zusje kunnen genieten. Een beetje een naïeve gedachte want dat bleek onmogelijk en terwijl ik dit schrijf, denk ik; 'hoe heb ik toch bedacht dat dat een optie zou zijn?'. Alsof je emoties kan verplaatsen en plannen. Ik wilde helemaal niet geforceerd haar afscheidsdienst terugluisteren, haar foto's en filmpjes bekijken en door haar koffer gaan. 

Afgelopen zondag gingen we, voor het eerst samen met Iselle, door de koffer van Félice. We waren weer onder de indruk van de lieve teksten, vele kaarten en mooie foto's. Het is een volle koffer met eigenlijk veel te veel spullen maar we realiseren ons dat er helemaal niets meer bijkomt. Toch hebben we er nu ook weer een paar dingen uitgehaald en dat is prima. Iselle was vooral onder de indruk van het pakje met een konijntje en trok die het liefste zelf aan. Binnenkort ga ik samen met een lieve vriendin die niet bij het afscheid kon zijn, de afscheidsdienst terugluisteren. 

Vorig jaar toen ik deze blog schreef, voelde ik me erg leeg en verdrietig. Ondanks de fijne momenten die ik in het jaar daaraan voorafgaand had ervaren, voelde ik me in die periode verre van gelukkig. Ik vond het zelfs onmogelijk om in die tijd te zeggen dat ik me sinds het overlijden van Félice ooit echt gelukkig had gevoeld. 

Dat gevoel is dit jaar anders. Ik ben gelukkig. Sterker nog, ik ben heel erg gelukkig. Ik geniet van mijn drukke dreumes en prachtige kleine baby, mijn lieve man, fijne vrienden en liefste familie. Ik ken ook nog steeds verdrietige, lege momenten. Drie jaar later kan ik alleen wel zeggen dat die momenten mijn geluk niet meer in de weg staan of overheersen. Geluk voert de boventoon in mijn leven. 

Mede ook omdat een van de wijze lessen van Félice is geweest dat je verantwoordelijk bent voor je eigen geluk. Ook al klinkt dat als een enorm cliché. Zij leerde mij meer te leven in het nu, niet meer dingen te doen waar ik niet gelukkig van word, dat ja tegen een ander zeggen en nee tegen jezelf zeggen een verkeerde keuze is en dat je moet genieten van kleine dingen. Allemaal dingen die ik drie jaar later beter in balans heb in mijn leven. 

Terwijl ik dit schrijf, is een overenthousiaste Iselle buiten in de regen op haar regenlaarsjes aan het steppen op haar nieuwe step met Tim. Boet ligt lekker naast mij te slapen. De muzieklijst die wij grijs draaiden in de eerste maanden na het overlijden van Félice staat aan. Er staat een homemade cappuccino naast mij en ik blik terug op een fijn jaar. Dat is voor mij geluk. 

In het dagelijks leven doe ik wat ik leuk vind en waar ik energie van krijg. Iedere dag ga ik met plezier naar mijn werk en werk ik vol enthousiasme en gedrevenheid aan de stichting. En dat maakt dat ik tevens even gebruik wil maken om iedereen die betrokken is bij de stichting, te bedanken en in het bijzonder Annemaart, Saskia & Roos. Ik had mij geen lievere, slimmere dames kunnen wensen om dit mooie werk te doen en steeds verder te professionaliseren en te ontwikkelen. 

Broer & zus 

Iselle groeit als kool en waar ik vorig jaar al het besef had dat ik niet alleen mijn kleine baby kwijt ben geraakt maar ook mijn hele toekomst met haa, kan ik een jaar later zeggen dat dat gevoel alleen maar sterker is geworden. 

Iedere dag ga ik meer houden van Iselle. Er is letterlijk meer om van te houden: meer fratsen, grappige opmerkingen, vreemde acties, dikke billen en grote handen. Het doet me verdriet dat ik dat alles met Félice niet zo zal hebben. Tegelijkertijd groeit mijn liefde voor haar ook. Niet hetzelfde als bij Iselle maar dat kan denk ik ook niet. Feit is immers dat Iselle er echt is en Félice uitsluitend in hart en gedachten. 

Met Boet nu in ons leven, heb ik eindelijk een echt gezin. Toen alleen Iselle er was, zag ik ons als een stel met een kind. Een groot verschil in mijn hart en hoofd. Dit gezinsleven is zo waar ik jarenlang naar verlangd heb. 

Iselle is de allergrootste fan van Boet. Zodra ze 's ochtends wakker wordt, roept ze 'Boetje toe'. De hele dag komt ze kusjes brengen, wil ze hem vasthouden en vertelt ze ons hoe het met Boet gaat: 'Mama, Boet oogjes open', 'Boet wakker', 'Boet huilen', 'Boet melkie drinken', 'Boet slapen'. Ze kan geen genoeg van hem krijgen en het maakt ons intens gelukkig hen zo samen te zien. Juist op deze momenten denk ik vaak hoe Félice nu was geweest als grote zus van 3 jaar. Of zij net zo trots zou zijn geweest. Deze gedachten brengen me helemaal niets en dus schakel ik ze snel weer uit. 

Onhandige opmerkingen 

Bij mijn jaarlijkse blog over het leven zonder Félice hoort inmiddels ook even een stukje kritiek naar de buitenwereld, dus ook dit jaar. Afgelopen jaar heb ik mij namelijk wederom mateloos geïrriteerd aan onhandige opmerkingen. Hier komen ze: 

 'Wacht maar tot je er 2 hebt' of 'kun je nagaan dan heb je er pas 1.' Ook met een overleden kind ben je erg druk (althans ik). Al klinkt dat waarschijnlijk onwaarschijnlijk voor iemand die het niet heeft meegemaakt. De dood en wat er met Félice gebeurd is, maakt dat ik grote zorgen en angsten heb over haar zusje en broertje. En ook dit zorgt voor extra druk. 

Ik heb geleerd altijd voorzichtig te zijn in te oordelen want je kan er vanuit gaan dat iedereen wel het nodige heeft meegemaakt. Mensen die zeggen: 'nou ben er maar zuinig op' of 'geniet er maar goed van want het is niet vanzelfsprekend', 'voor je het weet zijn ze oud', 'het is zo waardevol wat je hebt' of wat dan ook; die mensen kan ik wel de nek omdraaien. Alsof ik dat niet weet (hoe goed bedoeld hun opmerkingen ook zijn). Ik zou hen dan het liefst vertellen hoe het zit. Maar vrijwel altijd houd ik de eer aan mezelf. 

Het blijft me verbazen dat mensen zo vaak vragen of we het al een 'plekje hebben gegeven' of zelfs meedelen: 'je hebt het inmiddels ook wel een plekje gegeven'. Het is eigenlijk heel simpel; je geeft een overleden kind geen plekje. Het is niet zo dat je ineens wakker wordt en denkt: nou dat was het dan, ik parkeer mijn oudste dochter daar en het is klaar. Accepteren dat het is wat het is, dat hebben wij al meteen gedaan toen ze overleed. Een weg gevonden om met het verdriet en het gemis te leven, hebben we ook al gedaan maar een plekje geven doe je niet. 

Gewone leven 

Ik ben een dankbaar, trots en blij mens. Hoe slecht mijn nacht ook is, de armpjes om mijn nek, natte kussen op mijn mond, schaterlachjes of het zien van de twee hummeltjes samen vroeg in de ochtend, doen mij uit elkaar spatten van liefde. 

Nog steeds gaan wij wekelijks met het hele gezin naar Félice en voor ons voelt dat nog steeds heel erg goed. Het is een gezinsuitje geworden en wij vinden het vooral heel erg gezellig. Iselle huppelt, zwaait naar koetjes op het graf van een ander, doet zo nu en dan een poging om iets moois van een ander grafje mee te nemen en op de terugweg geeft ze standaard een klein dansoptreden in het informatiehuisje. Het liefst neemt ze haar fietsje mee en sjeest ze zo naar haar zus toe. Ze weet precies waar ze moet zijn en parkeert haar fiets keurig voor het grafje om vervolgens haar kusritueeltje te starten met alle diertjes die bij het grafje staan. Zodra ik mijn tas openmaak, gaat ze netjes op de grond zitten want dan weet ze dat ze een koekje krijgt. Ze roept 'zusje toe' als we naar Félice gaan en voor haar is de begraafplaats een fijne, gezellige plek. 

Door de leeftijd van Iselle, mijn zwangerschap van Boet en Corona is ons leven zich nog meer bij huis gaan afspelen. We zijn een goed team en hebben het enorm fijn met ons rijke gezin. 

Inmiddels kan ik ook heel goed klagen over slechte nachten, een intens drukke dreumes, een kleine Boet met krampjes en vind ik het ook wel eens veel en druk. Waar ik kort na het overlijden van Félice dacht nooit meer te kunnen klagen, besef ik nu dat het toch kan en ik zie dat als een goed teken. Ik kan me weer druk maken om dingen die eigenlijk helemaal niet belangrijk zijn. Het zijn de 'gewone' dingen die bij het leven horen en dat is ook goed. Dat 'gewone' leven is eigenlijk helemaal zo gek nog niet. 

Zwangerschap 

Ik weet dat veel moeders met een wens voor een (regenboog)kindje dit verhaal lezen en daarom deel ik het. Omdat het hopelijk wat hoop geeft maar ook omdat het er vaak voor de buitenwereld uitziet alsof het allemaal in 1x goed gaat. 

Afgelopen jaar was ook een bewogen jaar. Al jaren verlang ik naar een groot gezin. Door de vele miskramen en het verliezen van Félice duurde het jaren voordat er een gezonde Iselle in de wieg lag. Daarom was er al snel na de geboorte van Iselle behoefte aan een broertje of zusje. Helaas was ons dat niet zo snel gegund. Eerst ging het mis en later bleek er iets in mijn baarmoeder te zitten wat er niet hoorde. Ik ging van afspraak naar afspraak bij de gyneacoloog maar helaas niet omdat ik zwanger was. Na 8 maanden bezig zijn was ik er net een beetje klaar mee. Het was half december en we hadden tegen elkaar gezegd dat het eigenlijk wel prima zou zijn als deze ronde niet raak zou zijn. We waren er na maanden eindelijk even niet mee bezig en toen was daar toch een positieve test met uitgerekende datum: 28 augustus 2020. Alsof dit baby'tje zo graag een bijzonder periode in het jaar met zijn zusjes wilde delen. 

Vandaag 

Wij vieren de verjaardag van Félice met ons eigen gezin. We gaan naar Artis want we denken dat Félice haar verjaardag het liefst zo gevierd had. Daarna gaan we frietjes eten en vanmiddag brengen we de allermooiste taart van bloemen naar haar grafje. We verheugen ons al de hele week op deze dag die voor het eerst sinds drie jaar niet zwaar maar heel erg fijn voelt. 

En zo wandelen wij rustig, vol geluk en positiviteit, het vierde jaar zonder én met Félice in.